Mayday, mayday, mayday... Guernsey - Cherbourg 6-10-2021

Het is ongelooflijk hoe snel een voorspoedig verlopen, mooie tocht ineens kan ontaarden in een chaos. Maar first things first.

6 Oktober voorspelden alle windprogramma's zoals windfinder, windguru en windy, een prachtig windvenster om eindelijk richting Cherbourg te varen. Het meelopende tij was wat ongunstiger kwa tijd, maar op zich vonden we het niet zo erg om in het donker daar aan te komen, de andere optie om zeer vroeg te vertrekken vond de schipper wat minder. 

 

 

Tocht goed voorbereid en ook in tijd en tij goed gekeken waar we hoe laat moesten zijn om de beste omstandigheden te hebben.

Berucht zijn de little Russel bij Guernsey, de overfalls onder Alderney en de enorme stromingen bij Cap le Hague. Ons tijdpad was daar op berekend, te weinig wind: motor bij om op tijd om de Cap te komen.

Vertrek iets vervroegd omdat we meestal wat klungelen voordat het zeil staat. Dat bleek nu ook weer, de haven uit, grootzeil omhoog..omlaag, weer omhoog. En dan blijkt er toch weer een zeillat achter de lazyjacks te zijn blijven steken. Weer de boot in de wind leggen, ondertussen die (achterlijke) visboeien in de vaargeul proberen te vermijden. (Ik vraag me altijd af waarom die vissers denken dat juist in de vaargeulen al de vissen zitten, er is gigantisch veel ruimte naast de toch wat krappe geulen soms, zit daar dan geen vis?) Afijn, zeil weer zakken, zeil weer omhoog en dan staat het eindelijk. En dan is het precies de tijd om te vertrekken, dus blij dat we eerder de haven uit zijn gegaan.

 

De Little Russel is een eitje, we merken weinig tot niets van woelig water en dat beloofd voor verderop ook redelijk gunstig vaarwater. Genua bij, motor beetje bij om de benodigde knopen te halen om de stroom mee te krijgen bij het eind van de Russel. Daar komt de deining onder de boot door, maar niet onprettig, een meter of anderhalf met voor ons rustige tussenpozen. Richting Alderney merk je nog altijd weinig van het onrustige water. Totdat we de relatieve ondiepte tussen Guernsey en Alderney voorbij zijn. We moeten iets afvallen om niet te dicht langs Alderney te passeren en ook niet te veel richting de kaap, daar willen we ruim omheen vanwege de harde stroom die daar staat. 

Voor wat betreft de geplande passage tijden zitten we goed in de tijd, want inmiddels hebben we fiks stroom mee. De snelheid die bij Guernsey nog 5 knopen was, neemt onderweg toe naar 7, 8 en bij Alderney naar 9 a 10. Dan belanden we in de Alderney Race en daar kneep ik hem wel voor. Ondanks het wat woelige water en de soms wat hogere golven die niet meer alleen van achter komen is het relatief goed te doen. Het schemert als we het punt tussen de kaap en Alderney bereiken en we kunnen nog iets meer afvallen om de kaap te ronden. De wind draait verder naar het westen en dat is voor ons nu heel gunstig. Het is zo goed als donker als we noord/noordwest van de kaap varen en denken dat we kunnen afvallen naar Cherbourg. 

 

En dan is het ineens een heksenketel. Golven komen van alle kanten, zijn ook behoorlijk hoog en door het duister zie je ze totaal niet aankomen. De wind draait ook ineens alle kanten op en we raken aardig gedesorienteerd. We proberen weer op te loeven om in elk geval de afstand tot de kaap zo groot mogelijk te houden en  zetten de tweede motor er bij aan. Dan gaat het heel even weer prima, behalve dat de heksenketel blijft.

De Ellya komt af en toe met een donderende klap op de volgende golf of in een golfdal neer. De zwiepers die we krijgen zijn niet prettig maar we denken dat we binnen een minuut of 10/15 voorbij dit punt zijn en de kaap gerond hebben. Ik meen iets anders te horen aan het geluid van de motor, maar Cees denkt dat het vibratie is van de motor in de golven. Even later denk ik dat ik de bakboord motor niet meer hoor, maar dat kan een illusie zijn, de herrie van golven en klapperend grootzeil is groot. Telkens als we een golfdal induiken knalt ook het grootzeil met een zwieper van stuurboord naar bakboord en terug. Dan ineens pruttelt de stuurboord motor. En horen we inderdaad geen bakboord motor. Dus dat had ik me toch niet verbeeld. Ik probeer de bakboord motor weer te starten, maar meer als wat pruttels komen er niet. En de stuurboordmotor begint te rammelen, ratelen alsof de schroef ontzet is. En dan ineens is het helemaal stil. Dieselbacterie denk ik meteen, net als in Warns met de Sambucca?

Motorloos. Grootzeil knalt nu van links naar rechts en terug, de giek kraakt met elke zwieper en de boot gaat alle kanten op. Schipper besluit het grootzeil te strijken, na nog een harde knal van de giek komt het grootzeil naar beneden met een bende lijnen op het dek. De boot is inmiddels zo goed als stuurloos en oriënteren in het pikkedonker lukt niet: de plotter kan het niet bijhouden. Door de weer draaiende wind komt de genua over en voordat die ingerold kan worden zit de boel vast. Muurvast. De genua flappert met een flink stuk doek, de punt zit ergens vast en er is geen beweging in te krijgen. 

Schipper duikt naar beneden, trekt het motorluik los maar ziet schone filters. Veel meer kan hij daar niet doen en ik heb hem boven nodig. Fokje op, ook die flappert alle kanten op, maar in elk geval krijgen we inmiddels wat zicht op hoe en waar we liggen. We drijven met 7 knopen richting Cherbourg, maar kunnen niet bepalen of we de noordkardinaal even verderop gaan halen of niet. 

Zo goed als mogelijk probeer ik wind in de fok te krijgen, maar we blijven klotsen, rollen, zwiepen. Skipper, we hebben echt hulp nodig, de stroom gaat straks kenteren, dan krijg je hem tegen en komen we op de kaap terecht. Skipper pakt de marifoon en zegt: een mayday, mayday, mayday, here is the Ellya.... Er wordt vrij snel gereageerd in het Frans. ........Cherbourg..... Uh, spreken jullie engels. Gelukkig kan dat ook, maar met een aardig accentje er in. En dan komen er duizend vragen, maar wij hebben wel wat anders te doen om de boot bestuurbaar te houden. Lijnen intrekken, proberen wind in het zeil te krijgen, opnieuw de motor starten..en alles in het stikkedonker. Je ziet niks, moet uit je hoofd bedenken waar welk knopje zit en dan merk je dat je een nieuwe boot hebt met heel veel knopjes. 

Wat is de naam van de boot, wat is het probleem: onbestuurbaar, geen motoren die zijn uitgevallen, zeilen zitten vast en er is geen wind.  Hebben de opvarenden een reddingsvest aan, hoeveel man aan boord, hoe oud,...kunnen jullie manouvreren, heeft u een motor, hebben jullie accuvermogen, heeft u licht aan...etc. etc. En bij de zoveelste zwieper van de boot gooit skipper de marifoon neer met de woorden: I cannot talk now. You see our position on the AIS! Bij mij gieren de zenuwen door mijn lijf en het enige wat ik verder kan doen is wind proberen te vangen in de fok en proberen te volgen waar we zijn. Oriëntatie is nu wel heel belangrijk geworden.

Wat ben ik blij dat we flink afstand hebben gehouden van de kaap. Richting noord gaat het niet worden, daar is het verkeers-scheidingsstelsel en we zien af en toe grote vrachtboten etc. voorbij gaan. Zuid al helemaal niet want daar is de kaap. West met de draaiende stroom in het vooruitzicht moet je zeker niet willen: wind tegen stroom. Hoewel..die wind draait wat verder ineens en komt nu van bakstag stuurboord en dat geeft ons een piepklein beetje stuurvermogen en dan wordt het heel langzamerhand iets beter. 

Ondertussen probeert Cees de genua nog eens, maar er is niets mee aan te vangen of hij moet voor gaan kijken. En daar zijn de omstandigheden absoluut niet naar. De dame aan de marifoon blijft heel geduldig vragen stellen en ondanks de zenuwen probeer ik die zo goed mogelijk te beantwoorden. Soms is het gokken wat ze zegt. Ondertussen is de wind zover gedraaid dat het fokje prima wind pakt en alsof het zo moet zijn precies richting Cherbourg koers zet. Na een minuut of vijf bedaren de golven nog iets meer en lijkt de zooi aan boord inmiddels een stuk hanteerbaarder. Er is hulp onderweg wordt gemeld het gaat nog wel 25 minuten duren. En dan twintig. En dan is de boot onderweg. En de vragen gaan door. Zijn wij blij met ons fokje, wil de reddingsboot hem juist niet. Kunnen jullie een lijn vangen...mwah moet lukken denkt Cees. Maar even later is het: Er komen twee man aan boord, is dat oke? Ja ook oke. 

Beiden worden we katterig van het slingeren en skipper hoor ik voor het eerst zeggen dat hij hoopt dat hij niet hoeft te kotsen. Op de plotter zie ik bootjes, maar in het duister zie ik niks komen. Wel zie ik dat we inmiddels keurig voorbij de noord kardinaal zijn geschoven. Zo, daar hoef ik me niet meer druk over te maken: het vaarwater richting Cherbourg is nu vrij. Op een paar hele grote schepen na, maar die varen een andere route, eigenlijk gaat het nu wel lekker..op naar Cherbourg.

Dan zie ik op de plotter een bootje van achter komen en daar verschijnt ook een licht. Dat moet hem zijn, de reddingsboot. De skipper schijnt met de zoeklamp op onze mast en zeil als extra oriëntatie. En ik realiseer me dat we die reddingsboot toch echt wel nodig hebben, als de stroom draait komt anders de kaap met zijn rotsen weer in zicht. Het blijft bijzonder om zo'n boot langszij te zien schuiven. Die ervaring wil je eigenlijk helemaal niet hebben. Door de toch nog wel heksenketel stuitert de boot tegen de Ellya, twee man springen er over, waarvan een bijna mis. Een been over de railing en 1 been op de rand van de reddingsboot. Au! De stootwillen die zij proberen er tussen te houden helpen geloof ik niet veel. Maar met brullende motor gaan ze weer een stuk terug. Er blijken in totaal 8 bemanningsleden, waarvan 2 nu bij ons aan boord. 

Dan gaan de mannen aan de slag. Ze proberen de genua in te rollen, wat niet lukt, ze blijven worstelen. Maar schijnbaar krijgen ze wel iets los wat eerst muurvast zat en dan zien wij mogelijkheid om hem in te rollen. De fok is al binnen. Dan komt de reddingsboot weer naderbij en wordt een lijn overgegooid. Prima worp van veraf, ze vangen hem op en trekken de sleeplijn naar binnen en bevestigen deze via de ankerrol. Die is lang zien we als de boot gaat varen. Ineens draait het neusje van de Ellya richting achtersteven reddingsboot. En nog weer wat later gaan we met een flink vaartje er achteraan. Een van hun bestuurt de Ellya, de ander is nieuwsgierig naar de boot. dus die laat ik binnen even de boel zien. Beautifull boat. En dat is ze natuurlijk.

 

Het is nog een flink eind naar Cherbourg, maar het is best geruststellend om te merken dat ze weten wat ze doen, de bolders controleren op sterkte om straks langszij te kunnen vastbinden. Want aangekomen in de voorhaven van Cherbourg wordt de sleepkabel losgemaakt en dobberen we weer even. Dan komt de reddingsboot langszij en hebben ze dit keer heel veel grote stootwillen hangen, en ook onze Ellya is versierd met alle stootwillen die uit het vooronder zijn opgeduikeld. De lijnen komen over van de reddingsboot en worden in veelvoud op onze bolders vastgemaakt. En dan worden we zo langszij de jachthaven ingevaren. Dat gaat toch best hard in vergelijking wat je normaal aan vaart hebt. 

Ergens in de haven zien we een zoeklicht knipperen, daar staat iemand te seinen naar de kapitein om ze een aanlegsteiger te wijzen. Daar wordt afgemeerd, onze lijnen worden overgebracht en zonder dat je er erg in hebt schuiven zij met ons iets naar voren en even later worden wij naar achteren getrokken met wat lijnen aan aan de steiger vastgeknoopt. 

 

En daar lig je dan. Er volgt natuurlijk nog een papierwinkeltje en de rekening. Maar ook hele leuke gesprekjes, ze zijn benieuwd naar de Ellya en komen graag aan boord kijken. Hier en daar ligt nog wat rommel over de vloer maar het meeste is nog heel. 

Bekaf zakken we even af met een whisky en glas port maar om half twee duiken we toch het bed maar in. Dit soort avonturen is aan mij dus niet besteed. Ik wil een camper. Vier wielen op de grond. Als de motor er mee ophoud sta je gewoon op vaste bodem. Arme skipper, die krijgt het nog te verduren 😄

Opstapper gevraagd? Ik zal er nog een nachtje over slapen. 

En de invalshoek van de een of de ander of hoe je iets beleefd is natuurlijk heel  verschillend. Dus mag de Skipper ook zijn verhaal nog doen. 

Beiden bedanken wij de rescuers voor de goede afloop: Merci beaucoup!

Sam.

 

Het verhaal van de skipper:

wetende dat Sam erg tegen het volgende stuk opziet hebben eerst een opstapper overwogen. Maar Sam wil eigenlijk ook best wel graag mee dus hebben we samen extra goed gepland. We varen nu zo'n 3 weken met de Ellya en weten dat alles goed functioneert en het gewoon een heerlijke boot is. 's Morgens om 8 uur met hoogwater over de sil om buiten aan de stijger te liggen zodat je tij onafhankelijk weg kan. Gelukkig wordt het bruggetje weer op de stijger gezet om aan land te komen, want eerst buurten we nog even gezellig op de Maris (waarismaris) Om 16 uur vertrekken we en tot de heksenketel heb ik precies dezelfde belevenis. Maar net toen ik blij voor Sam was dat het supergoed gaat, we 12 knopen lopen en we misschien zelfs een stukje 's nachts kunnen doorvaren begint de heksenketel. Golven van alle kanten, af en toe stijl van voren. Tweede motor erbij en het gaat meteen een stuk beter. Wetende dat dit ca. 15 minuten gaat duren omdat we best wel al ver gevorderd zijn ben ik niet ongerust. Wel medelijden met Sam omdat dit niet echt leuk meer is. Zelf kijk ik eerder met bewondering hoe de Ellya zich erdoorheen worstelt. Maar dan valt een motor uit en kort daarna de tweede en de wind valt weg. Een paar klapgijpen volgen direct en zelfs de bulletalie breekt. Ik ga gauw naar beneden, kijk naar de motoren en zie niks bijzonders. Kijkglazen zijn schoon, tankmeter geeft minstens 100 liter diesel aan; dus daaraan ligt het niet. Daar kan ik weinig direct veranderen en boven is het foute boel. Grootzeil laat ik op een gunstig moment zakken, die valt vrij goed in de lazyback, de Genua heeft zich vastgezet bij de gijp en laat zich niet verder inrollen. Rest de fok proberen bij te zetten, wat uiteindelijk lukt. Op de plotter zien we dat onze richting op zich goed is en we toch nog ca. 6 a 7 knopen lopen. Maar dat is met stroom mee, wat is als de kentering komt? We willen niet naar de kaap weggezet worden en op de rotsen slaan. Dus als Sam zegt we hebben echt hulp nodig pak ik direct de marifoon en zend een mayday, mayday, mayday uit. Ook al is er niet accuut een gevaar, ik denk dat ze bij een pan pan misschen niet zo snel reageren en dat het dan wel een noodsituatie wordt! Reactie komt prompt en wissel naar kanaal 68. Blij dat ik weet hoe de marifoon werkt :-) Ik geef onze naam en positie door en zeg dat de ais aan staat en ze daar ons(dutch sailingvessel Ellya) kunnen volgen met de actuele positie omdat we nog steeds richting Cherbourg gaan.

Ondertussen probeert Sam alle vragen te beantwoorden en geeft positief feedback dat we de fok inrollen als de reddingsboot langszij komt. Alle lijnen worden uit de weg geruimd. En dan komt de reddingsboot ons van achteren opvaren. Voor de zekerheid schijn ik met onze zoeklamp op mast en zeil voor extra duidelijkheid. Ik maak het poortje vrij, maar de eerste springt overmoedig direct over de railing en belandt met een been zowat tussen de twee boten. Gelukkig is met ons en de boot verder alles o.k. Dat maakt het geheel wat makkelijker. Sleeplijn wordt bevestigd en het blijkt best nog een heel eind naar de haven van Cherbourg. Dat hadden we met deze wind en tegenstroom nooit gered. M.a.w goed de reddingsboot opgeroepen te hebben om erger te voorkomen.

Whiskey en port zijn een laatste wijs besluit. Morgen weer een nieuwe dag.

Vanmorgen direct de monteur gebeld, die kwam een half uur later. Bakboordmotor startte en liep direct, sb startte en liep als een kreupel paard, meteen uitgezet. Na demontage van het complete filter en leidingen blijkt de boosdoener: dieselbacterie. De leidingen zijn grotendeels verstopt. We maken de luiken open, je kunt gelukkig overal goed bij en laten alles reinigen. Wordt vervolgt.